მაზერი (ბეჩო)

რა ვნახოთ მაზერში (ბეჩოს თემი)?

მაზერი ძირითადად უნიკალური რელიეფითა და გასაოცარი ბუნების ძეგლებითაა ცნობილი, თუმცა მათთვის, ვისაც ისტორია და კულტურული ძეგლები უფრო მეტად იზიდავს, მაზერი ამ მხრივაც საინტერესო სოფელია.

არა მარტო მაზერში, ბეჩოს თემის სხვა, ახლომდებარე სოფლებშიც, ბევრი გამორჩეული ბუნების ძეგლია, რომელიც განსაკუთრებით მოლაშქრეებს და ალპინისტებს იზიდავს. მაგალითად, დიდი პოპულარობით სარგებლობს ზაფხულში ქორულდის ტბებსა და მეზირის ტბებზე სალაშქრო მარშრუტებით მოგზაურობა. ასევე საინტერესო გამოწვევაა ბეჩოსა და გულის უღელტეხილზე მოგზაურობაც, რომელიც გასაოცარი ხედებითა და ულამაზესი, სუბალპური ფლორით გამოირჩევა. თუ სუბალპური ბუნება გიტაცებთ, შეგიძლიათ მოინახულოთ შდუგრა – ქვეყნის ყველაზე წყალუხვი ჩანჩქერი. უფრო მეტი გართობისთვის კი, შეგიძლიათ ისიამოვნოთ საცხენოსნო და ველოტურებით. მეტი ადრენალინისთვის, კი პარაგლიდინგიც შეგიძლიათ სცადოთ.

მაზერში მოგზაურებისთვის გამორჩეული ადგილია ომარ დადეშქელიანის კოშკი, რომელიც გასაოცრად აჩვენებს სვანეთის უძველეს კულტურასა და განსხვავებულ, ნოსტალგიურ ესთეტიკას.

უშბა

უშბა საქართველოს კავკასიონის ქედის ერთ–ერთი უმაღლესი მწვერვალია, რომლის სიმაღლე 4710 მეტრია. მესტიის მუნიციპალიტეტში მდებარე სოფლებიდან, მათ შორის მაზერიდან, უშბაზე იდეალური ხედები იშლება. იალბრუზის სამხრეთ–აღმოსავლეთით მდებარე ამ მწვერვალს, ორთავიანსაც უწოდებენ, რადგან რელიეფურად ორ, ერთმანეთისგან ჩაღრმავებული ფერდობით განცალკევებულ მწვერვალებს მოიცავს, რომელთაგანაც უმაღლესი სამხრეთით მდებარეა. აგებულებით, უშბა კრისტარული ფენებითა და გრანიტებით შედგენილი მწვერვალია, რომელიც საკმაოდ რთულად მისადგომ ფერდობებს წარმოქმნის. ამავე მიზეზით, უშბა ალპინისტებში განსაკუთრებული პოპულარობით სარგებლობს.

შდუგრას ჩანჩქერი

შდუგრას ჩანჩქერს, უშბის ჩანჩქერსაც უწოდებენ, რადგან ის უშბის ძირთან ახლოს მდებარეობს. ის საქართველოს ყველაზე წყალუხვ ჩანჩქერს წარმოადგენს და გამორჩეულია რელიეფითა და კლდოვან ზედაპირზე არსებული უალამაზესი სუბალპური მცენარეული საფარით. ჩანჩქერთან მისვლა მხოლოდ საფეხმავლო ბილიკის გავლით არის შესაძლებელი.

რელიეფურად, უშბას მყინვარი ხეობის ტიპის, რთული რელეიფის მქონეა. ის მაზერში, სვანეთის კავკასიონის ქედზე მდებარეობს და ფართობით, საკმაოდ მოცულობითი მყინვარია. უშბას მყინვარი ასაზრდოებს მდინარე ენგურის რამდენიმე მცირე მარჯვენა შენაკადს.

ომარ დადეშქელიანის კოშკი მაზერის მთავარი კულტურული ღირსშესანიშნაობაა. მას ისტორიულად უმნიშვნელოვანესი დანიშნულება ჰქონდა, თუმცა დღეს მისი მხოლოდ ნანგრევებია შემორჩენილი. კოშკის ჩრდილოეთი ნაწილი დანგრეულია და მხოლოდ პირველი სართულის მონახულებაა შესაძლებელი. კოშკის რესტავრაცია ჯერ კიდევ მიმდინარეობს.

ბეჩოს უღელტეხილი არა მარტო უნიკალური სილამაზით გამორჩეული ბუნების ძეგლია, არამედ გეოგრაფიულად მნიშვნელოვანი დანიშნულების მქონე მარშრუტი. უღელტეხილი შხელდის და დონღუზორუნის მთებს შორის მდებარეობს და საქართველოსა და რუსეთს აკავშირებს. უღელტეხილის ბილიკი ენგურის ხეობასაც მოიცავს და მისთვის კლდოვანი რელიეფი და შერეული სუბალპური მცენარეებია დამახასიათებელი.

მაზერის სოფელში მდებარე გულის უღელტეხილი მოლაშქრეებში განსაკუთრებული პოპულარობით სარგებლობს. ის სვანეთის ერთ–ერთი ცნობილი სალაშქრო ბილიკია, რომელიც რთული რელიეფით და გასაოცარი ბუნებით გამოირჩევა. აქედან პანორამული მთის ხედები იშლება კავკასიონის თოვლიან მწვერვალებზე.

მეზირის ტბა ბეჩოსა და ეცერის თემების საზღვარზე, მეზირის მთის ფერდობზე მდებარეობს. მასთან ახლოს მეზირის მთავარანგელოზის ეკლესია მდებარეობს. ტბას უძველესი ლეგენდა უავშირდება ბერებზე, რომლებისთვისაც მეზირის ტბა, სასმელი წყლის ერთადერთი წყარო იყო. შესაბამისად, ტბა ღვთის წყალობად მიიჩნევა და მისი დაბინძურება გაავდრების გამომწვევია. ტბა ასევე სილამაზითაც გამოირჩევა. მთის ყვავილებით დაფარული მდელოდან, რომელიც ტბას ირგვლივ აკრავს, პანორამული ხედები იშლება კავკასიონის მწვერვალებზე.

დოლრა კავკასიონის ცნობილი მყინვარია, რომელიც ხეობის ტიპის რთულ რელიეფურ წარმონაქმნს განეკუთვნება. მაზერში, კავკასიონის სამხრეთ კალთაზე მდებარე მყინვარი, მექანიკური ნგრევის შედეგად, ფართობსა და სიმაღლეში ცვლილებას ხშირად განიცდის. მყინვარი მდინარე დოლრაჭალას ასაზრდოებს.

მაზერში მდებარე ქორულდის ტბები უნიკალური სილამაზით გამოირჩევა. ეს იდეალური ადგილია იმისთვის, თუ გსურთ რომ ერთად იხილოთ კავკასიონის ცნობილი მწვერვალები: შხარა, თეთნულდი, უშბა და ლაილა. ქორულდის ტბები სარკისებული ეფექტითაც გამოირჩევა, რომელიც მთის ირგვლივ არსებულ პანორამულ ხედებს კიდევ უფრო გასაოცარს ხდის.