წინანდალს ქართული მევენახეობა-მეღვინეობის აკვანს უწოდებენ. წინანდალი ცნობილია ალექსანდრე ჭავჭავაძის სახლ-მუზეუმითა და ღვინის მარნით. სწორედ აქ ჩაეყარა საფუძველი საქართველოში ევროპულად დამზადებული ღვინის წარმოებას. სასახლის უნიკალურ ბაღს, მარანსა და ისტორიულ სასტუმროს ყოველწლიურად უამრავი ვიზიტორი სტუმრობს. ყოველწლიურად აქ იმართება წინანდლის კლასიკური მუსიკის ფესტივალი.
წინანდალი გომბორის ქედის ჩრდილო-აღმოსავლეთ კალთის ძირას, ზღვის დონიდან 560 მეტრზე მდებარეობს. თელავიდან დაშორებულია 10კმ-ით. სოფელი უხსოვარი დროიდან იყო დასახლებული.
XVIII საუკუნეში აქ ქართველ წარჩინებულთა გვარი, ჭავჭავაძეები დასახლდნენ. სოფელმა განსაკუთრებული ყურადღება XIX საუკუნიდან მიიპყრო, მას შემდეგ რაც 1818 წელს ალექსანდრე ჭავჭავაძემ ახალი სასახლის მშენებლობა წამოიწყო. სასახლე ევროპული სტილით მოუწყია,
რაც იმ დროისთვის საკმაოდ დიდ იშვიათობას წარმოადგენდა. აქ იკრიბებოდნენ ქართველი, რუსი და უცხოელი წარჩინებულები, დიპლომატები და ხელოვანები.
ალექსანდრე ჭავჭავაძემ პირველად საქართველოს ისტორიაში წინანდალში ბოთლში ჩამოასხა ევროპული წესით დამზადებული ქართული ღვინო. რის შემდეგაც საქართველოში ევროპულად დამზადებული ღვინის წარმოებას ჩაეყარა საფუძველი.
დღეს აქ ფუნქციონირებს ალექსანდრე ჭავჭავაძის სახლ-მუზეუმი, მის გარშემო გაშენებული უნიკალური პარკი, ღვინის მარანი და სასტუმრო.
წინანდალი თელავიდან დაშორებულია 10 კმ-ით. მანქანით მისასვლელად დაახლოებით 15 წუთი დაგჭირდებათ.
თუკი საკუთარი ტრანსპორტით გადაადგილებას არ გეგმავთ, თელავში შეგიძლიათ იქირაოთ ტაქსი, რომელიც დანიშნულების ადგილამდე მიგიყვანთ.
წინანდალი თბილისიდან 168 კილომეტრითაა დაშორებული. საკუთარი ავტომობილით წინანდალში ჩასასვლელად 2-2.5 საათი დაგჭირდებათ.
თუკი საქალაქთაშორისო საზოგადოებრივი ტრანსპორტით გსურთ სარგებლობა, თელავისკენ მიკროავტობუსები და ტაქსები ისნისა და ნავთლუღის ავტოსადგურებიდან გადიან. თელავიდან წინანდალში მისასვლელად კი შეგიძლიათ იქირაოთ ტაქსი.
მიკროავტობუსით მგზავრობის ღირებულება 10₾
ტაქსის მომსახურება 15₾
წინანდალიმთელი წლის მანძილზე მასპინძლობს ვიზიტორებს და სეზონისთვის შესაბამის აქტივობებსა და სანახაობას სთავაზობს. აქაურობა განსაკუთრებით ლამაზია გაზაფხულზე, ზაფხულში და შემოდგომით, როცა ბაღები აყვავებულია, ხეები კი მწვანედ შემოსილი. თუკი რთველში მონაწილეობის მიღება გსურთ, ვიზიტი სექტემბერ-ოქტომბრის პერიოდში დაგეგმეთ.
წინანდალის ღირსშესანიშნაობები
რა ვნახოთ წინანდალში?
წინანდალი დღემდე აგრძელებს ღვინის უძველეს ტრადიციებს. აუცილებლად მოსანახულებელ ადგილებში შედის ალექსანდრე ჭავჭავაძის სახლ-მუზეუმი, ღვინის უნიკალური მარანი და კოლექცია და რა თქმა უნდა უმშვენიერესი ბაღი.
წინანდლის ტურისტული პოტენციალი არაჩვეულებრივად აითვისეს აქ გაშენებულმა მეღვინეობის სახლებმა, შატოებმა და სასტუმროებმა.
თუკი გსურთ მეტი შეიტყოთ ადგილობრივი ღვინის კულტურის შესახებ, აუცილებლად ესტუმრეთ ღვინის მუზეუმს “ვაზიონი”.
ალექსანდრე ჭავჭავაძის სახლმუზეუმი
ალექსანდრე ჭავჭავაძის სახლმუზეუმში ნახავთ XIX საუკუნის გამოცემებს, ხელნაწერებს, დიმიტრი ერმაკოვის ფოტოებს, ევროპულ ავეჯს, ჭურჭელს, სამოსსა და მუსიკალურ ინსტრუმენტებს. სასახლემ რამდენჯერმე განიცადა ცვლილება. 2007 წლის რეკონსტრუქციისას, შენობა გათავისუფლდა საბჭოთა დროის ჩანართებისაგან, მიუახლოვდა ოზეროვის (სასახლის არქიტექტორი) დროინდელ სასახლეს, რის შედეგადაც შესაძლებელი გახდა ალექსანდრესეული აუთენტური კედლების ხილვა.
წინანდლის პარკის ტერიტორიაზე მრავალფეროვანი დასავლური, აღმოსავლური და ამერიკული წარმოშობის ეგზოტიკური ჯიშების მცენარეებს შეხვდებით. უმშვენიერესი სანახავია ვარდებშემოხვეული სიყვარულის ხეივანი, ბამბუკების რიგი, შადრევანი, ბზის ლაბირინთი და ნატვრის ხე, რომელთანაც ვიზიტორები სურვილს იფიქრებენ და მის ასასრულებლად ხეს ნიშანს აბამენ.
შუმი ღვინის კომპანია
მეღვინეობა შუმის ვენახები, ვაზისა და ღვინის მუზეუმი - "ვაზიონი" ტრადიციული ქართული და ევროპული ღვინის კულტურას უწევს პოპულარიზაციას. აქ წარმოდგენილია გადაშენებას გადარჩენილი 325 ქართული და 105 – მსოფლიოში გავრცელებული ვაზის ჯიში. კომპანია ბილოგიურ ღვინოს 2005 წლიდან ეკოლოგიურად სუფთა საფერავის ჯიშის ყურძნისგან აწარმოებს.
ისტორია
წინანდალი XV საუკუნემდე “სახარისი”-ს სახელით იყო ცნობილი. მტრის შემოსევების გამო, მოსახლეობა ტყეში გახიზნულა. XV საუკუნის დასაწყისში მეფე ალექსანდრე დიდის ძალისხმევით, შესაძლებელი გახდა მათი წინანდელ ადგილზე დაბრუნება. სოფლის სახელწოდებაც ამ ფაქტთან არის დაკავშირებული.
XVIII საუკუნიდან წინანდალი წარჩინებულთა, მწერლებისა და ხელოვანების თავშეყრის ადგილად იქცა, მას შემდეგ რაც აქ ჭავჭავაძეები დასახლდნენ და საგვარეულო სასახლის მშენებლობას ჩაეყარა საფუძველი.
1854 წელს, წინანდლის მამულებს შამილის რაზმი შემოესია. სასახლე დაარბიეს და გადაწვეს.
1886 წელს დავით ჭავჭავაძე იძულებული გახდა წინანდლის მამული გაეყიდა და ეს უკანასკნელი საუფლისწულო მამულების დეპარტამენტის მფლობელობაში გადავიდა. ამგვარად წინანდლის ჭავჭავაძისეული მამული რომანოვების საზაფხულო რეზიდენციად გადაკეთდა.
საქართველოს გასაბჭოების შემდეგ რომანოვების საზაფხულო რეზიდენცია გადაკეთდა ღვინის ქარხანასთან არსებულ სასტუმროდ; ხოლო 1946 წლიდან გიორგი ლეონიძის თაოსნობით გაიხსნა ალექსანდრე ჭავჭავაძის სახლ-მუზეუმი.
ადგილობრივი მოსახლეობა ყოველწლიურად ნოემბერში აღნიშნავს ალექსანდრე ჭავჭავაძის ხსოვნისადმი მიძღვნილ ზეიმს – “ალექსანდრეობას”.
